Czym są strefy czystego transportu i miasta niskoemisyjne?

Czym są strefy czystego transportu i miasta niskoemisyjne?

0 przez

Jednym wśród wielu działań stopniowo realizowanych w Polsce w celu wsparcia środowiska naturalnego i minimalizacji negatywnego oddziaływania człowieka jest wdrażanie stref czystego transportu. Ich założeniem jest, aby polskie miasta, szczególnie metropolie, były niskoemisyjne lub posiadały strefy czystego transportu. Jednak co to oznacza w praktyce i czy faktycznie jest to sposób na ratowanie środowiska?

Zanieczyszczone powietrze przyczyną zgonów na świecie – naukowcy biją na alarm!

Wciąż wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak niebezpiecznym zagrożeniem dla środowiska, ale także życia człowieka, są zanieczyszczenia, które trafiają m.in. do powietrza, którym oddychamy. Niech za przykład posłuży przeprowadzone w zeszłym roku badanie opublikowane w “Nature Communications” przedstawiające wpływ zanieczyszczeń powietrza na ryzyko urodzenia martwego dziecka, na podstawie danych z lat 1998-2016 pochodzących z 54 krajów rozwijających się.  Wynika z niego, że ekspozycja na pył PM2,5 była przyczyną połowy zgonów spośród 45 tys. zbadanych urodzeń. W płucach i mózgach martwych płodów odnotowano toksyczne cząstki, mniejsze niż 2,5 mikrona, pochodzące głównie ze spalania paliw kopalnych!

Miasta w Polsce chcą przeciwdziałać zanieczyszczeniom

W Polsce jednym z nowo wprowadzanych rozwiązań, aby uniknąć tak dramatycznych statystyk, jest ustanowienie stref niskoemisyjnych oraz stref czystego transportu w dużych miastach. Nie wszystkim mieszkańcom się to podoba, jednakże  właśnie spalanie paliw w znacznej mierze przyczynia się do powstawania smogu. Stąd w 2020 roku powstał projekt nowelizacji ustawy obecnie wchodzący w życie, który stopniowo zakazuje wjazdu do centrów miast samochodom, które nie spełniają norm emisyjnych lub nie są elektryczne – mówi Paweł Binkiewicz z firmy LEMITOR Ochrona Środowiska.

Wspomniana nowelizacja dotyczy Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 roku o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Nowelizacja została podpisana przez prezydenta 7 grudnia 2021 roku, w konsekwencji tego Ustawa zyskała nowe brzmienie oraz wprowadzono m.in. zmianę art. 39 mówiącego o strefach czystego transportu. W treści Ustawy podjęto temat możliwości ustanowienia na terenie gmin stref czystego transportu z zakazem wjazdu pojazdów innych niż elektryczne, napędzane wodorem lub gazem ziemnym, a także tych, które wyłączono z zakazu na podstawie uchwały rady gminy. Pozostałe pojazdy, aby móc wjechać na ten teren, muszą mieścić się w odpowiednio wysokiej normie emisji spalin EURO.

Strefy czystego transportu działają już w ponad 320 miejscach w całej Europie. W przypadku Polski pierwsze wydzielone strefy będą funkcjonować dopiero od 2024 roku w Krakowie oraz w Warszawie.

Strefy czystego transportu – jak to działa i co to da?

Ustawa wspomina o tym, że do stref oznaczonych jako niskoemisyjne, mogą wjechać wyłącznie uprawnione samochody, które posiadają odpowiednie oznaczenie. Jest nim nalepka w lewym dolny rogu przedniej szyby. Wydaje ją wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Jej brak będzie groził kilkuset złotowym mandatem.

Badania International Council on Clean Transportation przeprowadzone w Warszawie w 2020 r. na 150 tys. samochodach wykazały, że najwięcej zanieczyszczeń generowały pojazdy wyprodukowane przed 2006 r.

Z tego powodu stopniowe wykluczanie aut z ruchu w miastach ma przyczynić się do zmniejszenia emisji tlenków azotu. Szacuje się, że dzięki takim działaniom za rok będzie go już około 10-11% mniej, a za 10 lat może to być nawet 80% mniej. Dotyczy to także pyłu zawieszonego PM, gdzie oczekiwany spadek w perspektywie dekady docelowo ma wynosić prawie 70% – twierdzi Paweł Binkiewicz z firmy LEMITOR.

Warto wiedzieć

Od momentu rosyjskiej inwazji na Ukrainę znacząco wzrosły ceny metali używanych do produkcji samochodów – od aluminium w nadwoziu, palladu w katalizatorach, po nikiel w akumulatorach. Wojna zahamowała również dostawy niezwykle istotnych wiązek przewodów, które są produktem niezbędnym do budowy samochodów.

Ukraina jest ich głównym zaopatrzeniowcem, co już teraz doprowadziło do zawieszenia produkcji w kilku europejskich zakładach. Według danych AlixPartners i Comtrade, z Ukrainy pochodzi prawie 7 proc. wszystkich wiązek importowanych do Unii Europejskiej.

Co więcej, Ukraina odgrywa kluczową rolę w produkcji gazów niezbędnych do wytwarzania półprzewodników, takich jak krypton, argon, ksenon oraz przede wszystkim neon – z tego państwa pochodzi aż 70% ogólnoświatowej produkcji neonu. Warto dodać, że po aneksji Krymu w 2014 r. ceny neonu wzrosły aż 7-krotnie.

Główny Urząd Statystyczny podaje, że w 2020 roku w Polsce zarejestrowanych było niecałe 33 mln pojazdów samochodowych i ciągników, a także prawie 1,7 mln motocykli. To przyrost o niecały milion w przypadku pojazdów samochodowych i ciągników oraz o ponad 80 tys. motocykli w porównaniu z 2019 r.

Analiza rynku motoryzacyjnego, wykazała, że liczba zarejestrowanych samochodów osobowych wzrosła z 24,4 mln w 2019 r. do ponad 25,1 mln w 2020 r.

Pomimo stabilnej pozycji i dobrych perspektyw, w najbliższych latach polską branżę motoryzacyjną czekają liczne wyzwania. Główne z nich wiążą się z programem UE dotyczącym przejścia z pojazdów napędzanych silnikami spalinowymi na zeroemisyjne do 2035 roku. Planowana transformacja będzie wymagała ogromnych inwestycji w infrastrukturę, rozwój technologii i szkolenia pracowników. Aby sprostać tym oczekiwaniom niezbędna będzie restrukturyzacja linii produkcyjnych w polskich zakładach wytwórczych, które koncentrują się obecnie głównie na małych samochodach osobowych z tradycyjnymi silnikami. 

Tylko w pierwszych dziewięciu miesiącach 2020 r. produkcja pojazdów silnikowych na europejskich rynkach wschodzących spadła o 23 proc. W 2021 r. Europa była najsłabszym rynkiem świata w sektorze automotive. W drugim półroczu ubiegłego roku spadła ilość rejestracji nowych pojazdów. Początek roku 2022 pokazał, że liczba ta była niższa niż w analogicznych miesiącach w trzech ostatnich latach. Ma to związek m.in. z zakłóceniami łańcuchów dostaw i problemami z dostępnością materiałów potrzebnych do produkcji aut.

Polska będzie musiała zmierzyć się z perspektywą utraty przewagi konkurencyjnej w kilku segmentach branży motoryzacyjnej, co ma związek z rosnącymi kosztami pracy w kraju.

Porada tygodnia AUTO Time

Bezpieczeństwo na drodze to kwestia kluczowa, mająca na celu ochronę życia i zdrowia wszystkich uczestników ruchu drogowego. Oto kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa na drodze:

  1. Przestrzegaj ograniczeń prędkości: Zawsze dostosowuj prędkość do warunków drogowych, znaków drogowych i przepisów. Nadmierna prędkość jest jednym z głównych czynników wypadków drogowych.
  2. Zawsze używaj pasów bezpieczeństwa: Zapięcie pasa bezpieczeństwa może znacząco zwiększyć szanse na przeżycie w przypadku wypadku. Upewnij się, że wszyscy pasażerowie w pojeździe mają zapięte pasy.
  3. Unikaj jazdy pod wpływem alkoholu lub narkotyków: Kierowanie pojazdem pod wpływem substancji psychoaktywnych jest niebezpieczne i może prowadzić do tragicznych wypadków. Jeśli planujesz spożywać alkohol, zorganizuj alternatywny środek transportu.
  4. Przestrzegaj znaków drogowych: Znaki drogowe zawierają istotne informacje dotyczące ograniczeń prędkości, kierunku ruchu, skrzyżowań i innych ważnych elementów drogi. Zawsze zwracaj uwagę na znaki i przestrzegaj ich.
  5. Uważaj na pieszych i rowerzystów: Bądź szczególnie ostrożny w obszarach, gdzie mogą pojawić się piesi i rowerzyści. Zawsze ustępuj pierwszeństwa pieszym na przejściach dla pieszych.
  6. Zachowaj bezpieczną odległość: Trzymaj bezpieczną odległość między swoim pojazdem a pojazdem przed tobą. To umożliwi ci reakcję na nagłe zdarzenia i uniknięcie kolizji.
  7. Regularnie sprawdzaj pojazd: Upewnij się, że twój pojazd jest w dobrym stanie technicznym. Regularne przeglądy, wymiana oleju, sprawdzenie hamulców i oświetlenia są kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa na drodze.
  8. Unikaj używania telefonu podczas jazdy: Rozmawianie przez telefon komórkowy lub przeglądanie treści podczas jazdy może być bardzo niebezpieczne. Zawsze skoncentruj się na prowadzeniu pojazdu.
  9. Ustępuj pierwszeństwa: Zawsze ustępuj pierwszeństwa, gdy to konieczne, zwłaszcza na skrzyżowaniach i w innych miejscach, gdzie istnieje ryzyko kolizji.
  10. Bądź elastyczny i cierpliwy: Nie zawsze wszystko pójdzie zgodnie z planem. Bądź elastyczny, cierpliwy i dostosuj się do zmieniających się warunków drogowych.

Przestrzeganie tych zasad może znacząco przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa na drodze i zminimalizowania ryzyka wypadków drogowych.